چریک‌ها / داستان کوتاه / البا لوچیا انجل* / مترجم فریده شبانفر**

بگو چه به سرت آمد. چه شد که به جای خداحافظی، وقتی حالش بهتر شد و شب ها برای پیاده روی بیرون میرفت، تا هیزم جمع کند، یا از تلمبه آب بیاورد به او نگفتی نه، خیلی ممنون، به امید دیدار، اما گفتی بله، دستت درد نکند. چرا چند روز دیگر نماند. چه شد؟ لعنتی.

داستان «چریک‌ها»، نویسنده «البا لوچیا انجل»، مترجم «فریده شبانفر»

حالا خودت می‎بینی، فلیسیداد ماسکرا، وقتی آنها با خنجرهاشون میریزند اینجا، تهدیدت میکنند، می پرسند اون خودش را توی کدام جهنم دره‎ای قایم کرده، آن وقت اعتراف میکنی. سئوال پیچت میکنند... به زور مجبورت می‎کنند اونو لو بدی، برای این که اگر تو حرف نزنی آن کارکشته‎های قدیمی را صدا می‎زنند، همان کاری که دو روز پیش با دوستت سلیتا کردند... یادت میاد؟ یا دستت را توی آتش کباب می‎کنند، مثل پنه لوسا، یا این که شکمت را پاره می‎کنند، البته بعد از آنکه همگی با تنت کیف کردند.

همینه که هست، فلیسیداد. همینه که هست. توهم باید با اون می‎رفتی، آنقدر زجر نمی‎کشیدی. مجبور نبودی ناله و زاری‎کنان خودت را به در و دیوار بزنی، دنبال یک چیزی اسلحه مانند بگردی، چند تا میز و صندلی را پشت در بگذاری. آن شب وقتی سگ‎های سباستین مارتینز، مثل اینکه بوی شیطان به مشامشون رسیده باشد سر به واق واق گذاشتند، تو یک دفعه اونو دیدی که با شلوار جر خورده و پیراهن سفید خون‎آلود درآن سمت باغچه بی‎حرکت ایستاده بود، همان وقت باید حرف می‎زدی، یک چیزی می‎گفتی، یک بهانه‎ای، تا اون شب بخیر بگوید وبه همان جایی که آمده بود بخزد. اما نه، بد شد، آن جور که باید پیش نرفت. بد شانسی، فلیسیداد. تو بی یک کلام اونو تو خانه آوردی، صندلی برایش گذاشتی، او خودشو مثل سنگ روی صندلی انداخت، بعد تو زخم سرش را دیدی. "خسته‎ام" تنها کلمه ای بود که زیر لب گفت، و بعد مثل اسب روی زمین پرتاب شد. آخر چه فکری به سرت زد فلیسیدا ماسکرا؟ کدام ستارۀ شرّ تو را گداخت، کدام بادِ شرور به قلب تو وزید تا آتش را برافروزد، و تو را کور کند؟ برای اینکه تو کور بودی، نابینا. وقتی به صورتش نگاه کردی زیبایی‎اش دلت را به‎لرزش آورد، از سبیل سیاهش خوشت آمد! آن شتاب و دلشوره برای تهیۀ آب جوش و ضماد گیاهی دست خودت نبود. تو همیشه با قلبی گوش بزنگ، خونسرد و محتاظ بودی، هیچ وقت نگذاشتی به این دام‎ها بیفتی.

بگو چه به سرت آمد؟ چه شد که به جای خداحافظی، وقتی حالش بهتر شد و شبها برای پیاده روی بیرون میرفت، تا هیزم جمع کند، یا از تلمبه آب بیاورد به او نگفتی نه، خیلی ممنون، به امید دیدار؟ اما گفتی بله، دستت درد نکند، چرا چند روز دیگر نمی مانی؟ چه شد لعنتی؟ نمی‎فهمم. فلیسیداد ماسکرا، دیگر تو را نمی‎‎شناسم. نمی‎دانستم به این سرعت رنگ عوض میکنی، از سیاه به سفید، در عرض یک روز. برای چه؟ برای این که وقتی با چشم‎های سیاهش به تو نگاه کرد دلت لرزید، یا مثل یک دختر بچه به لکنت افتادی وقتی خواست نمکدان را به او بدهی وانگشتش دست تو را لمس کرد، دنیایت زیر و رو شد. سیم‎هاتون اتصالی کرد و جرقه درخشید. پس چرا، برای خاطر خدا، متوجه نشدی؟ دادن نمک به دست دیگری احمقانه است، بد یمنی می آورد. خبر شومی است. پس آن روز چی، وقتی دعوتت کرد که با او همراه شوی؟ به‎جای اینکه بگذاری خودش برای هواخوری برود سرخ شدی و صورتت گل انداخت.  وقت گذشتن از پل، به بهانۀ لرزش پل زیر پایت، دستش را پشت کمرت گذاشت، و تو حس کردی که تنت گرمای سوزان پوست او را به خود می‎کِشد، می‎سوزد، در درون فریاد زدی، ناله‎ای از عمق وجودت... اما حالا آنها می‎آیند، فلیسیداد ماسکرا. نعره می کشند که می‎دانند. همه چیز را توی خانه لگد کوب می‎کنند، همان کاری که با زن پروس پرو مانتویا کردند، و وقتی رفتند او را ته چاه انداختند، با بچه‎ای در شکم از هم دریده شده اش. مهلت نمی دهند کوچکترین تکانی بخوری. وقتی با آن وضع وارد می‎شوند همه برای کشتن تو آماده‎اند. هیچ اثری از خود باقی نمی گذارند. می‎گویند که همه چیز را می‎دانند تا تو را به حرف بیاورند. اما فقط خدا و تو شاهد بودید. تنها شاهدان دیداری در کشتزار، کنار رودخانه، میان ملافه‎های سفید و معطر. چه کس دیگری می‎تواند سوگند بخورد بجز تو که لذتی را حس کردی، که درون تن تو جریان داشت، در جستجوی نرمی تن تو، و ترا به چشمه سار، به سحرگاه و به دریا بدل می‎ساخت. چه کس دیگری جز تو شاهد حرکت ران‎های تو، گُرگرفتن و کُند و کاو دست‎های تو بود؟ شاهد لمس کشالۀ ران که به نرمی راه ترا به سوی زندگی می‎گشود. چه کس دیگری ناله‎های او را شنید. کاوش دوست داشتنی دست‎هایش. رسیدنش به اوج لذت آنگاه که تو در سکوت پوسته‎های مرطوب، جهش تند خون، لرزش شتاب زدۀ ماهیچه‎ها فرومی‎رفتی. سپس آرامش امواج در سراسر تن و فریادی از درون که چون سیلابی طغیان میکرد. و چه کسی میتواند ترا داوری کند، فلیسیداد ماسکرا؟ اگر فقط خدا و تو می‎توانید به حقیقت آنچه گذشت سوگند بخورید. هیچ کس جرأت آنرا ندارد. آنها می‎توانند تمام وجود ترا بگردند، ترا با خنجر از وسط جر بدهند، همۀ اعضاء حواست را و قلبت را با مته سوراخ کنند، اما هیچ چیز نمی شنوند. حتی یک زمزمه. این جور نگاه نکن، هرا‎ست را پشت دیوار بینداز. دیگر نفرین نکن، او حالا خیلی دور شده، و تنها چیزی که مهم است این که او زنده است و مبارزه را ادامه میدهد. تو کلمه‎ای به زبان نمی‎آوری، حتی اگر کلبه‎ات را آتش بزنند، تصاحبت کنند، و آنچه به دیگران کردند سر تو هم بیاورند تا تو را به دیوانگی بکشند. شجاع باش، فلیسیداد ماسکرا، دیگر گریه و زاری بس است. خودت چفت در خانه را باز کن. افراشته در درگاه بایست. نگاهشان را به خود جذب کن.

برگرفته از سایت کانون فرهنگی چوک

تارنمای پرتو،:  

*خانم  Albalucía Ángel Marulanda در سال 1939 در کلمبیا متولد شد. وی نویسندۀ دو رمان بلند، چند مجموعۀ داستان کوتاه، نقد ادبی و خوانندۀ آوازهای فولکلوریک. برخی از آثارش به زبان های مختلف ترجمه و منتشر شده است. نخستین کتابش به نام "گلهای آفتاب گردان در زمستان" در سال 1966 برندۀ جایزه ادبی سال شد. بسیاری از کارهایش در مجموعه‎های مختلف ادبی به چاپ رسیده اند. او به عنوان رمان نویس پست مدرن آمریکای لاتین معروف است. در سال 2006 جایزه سومین کنفرانس زنان نویسنده کلمبیائی، تقدیم او شد. آثار آلبا لوچیا انجل فاقد جلوه‎های مجلل نمایشی هستند؛ آنها عکس‎هایی فوری از لحظه‎ای از زندگی یک شخصیت هستند؛ که بدون زمینه سازی  و بجای زندگی نامه‎های پر ماجرا فقط به نمایش چند صحنه خاص می‎پردازند.

داستان "چریک‎ها" یک داستان سنتی است که کما بیش کیفیت رمان را در خود دارد. زنی که ماجرا را برای خود روایت میکند، نویسنده و شخصیت اصلی داستان است. وی در این داستان بسیار کوتاه، زمینه و چشم انداز سیاسی کشورش را در یک برهه از زمان باز می تابد.

** خانم فریده شبانفر یکی از نویسندگان و مترجمین پر قدرت معاصر ایرانی است. از او تاکنون داستان‎های کوتاه بسیار و ترجمه های شیوائی منتشر شده است. محور اصلی داستان های فریده، طرح مشکلات زنان و پرداختن به حل آنهاست.