در باره بزرگترین کتابخانه و مرکز اسنادِ شکنجه در جهان، فارسی و انگلیسی / مسعود کدخدایی

پس از گشایش کتابخانه و مرکز اسناد شکنجه در جهان، با توجه به استقبالی که از آن شد، سِوِن اریک باون کریستنسن Svend Erik Baun Christensen رئیس و یکی از بنیانگذاران آن،  نیاز به گسترش چنین مرکزهایی را در جاهای دیگر جهان پیشنهاد کرد و در پی آن مراکز همانندی در اسلامآباد در پاکستان (1991)، بولونیا در ایتالیا (1991)، و برلین در آلمان (1992) گشایش یافتند.

دسترسی به بزرگترین کتابخانه و مرکز اسناد شکنجه در جهان

کتابخانه و مرکز اسنادِ انستیتوی دیگنیتی (Dignity- Danish institute against Torture) بزرگترین کتابخانه و مرکز اسناد شکنجه و پیامدهای آن در جهان است.

در اکتبر 1366 (1987) پس از ده سال تلاش، مرکز توانبخشی و پژوهش در باره قربانیان شکنجه Rehabilitation and Research Centre for Torture Victims (RCT) با هدف ایجاد مرکزی جهانی برای گردآوری اسناد، مدارک و پژوهش‎های موجود در باره شکنجه، قربانیان شکنجه و توانبخشی شکنجه شدگان، به طور رسمی در کپنهاگ پایتخت دانمارک گشایش یافت.

در همین سال با کمک بنیاد  L. C. Skaggs & Mary Skaggs Foundationکه مرکز آن در امریکاست، ابزار لازم برای ثبت الکترونیکی اسناد و مدارکِ گردآوری شده در RCT فراهم گردید تا بشود آن ها را در سراسر جهان در اختیار همگان گذاشت.

پس از گشایش این مرکز و کتابخانه، با توجه به استقبالی که از آن شد، سِوِن اریک باون کریستنسن Svend Erik Baun Christensen رئیس و یکی از بنیانگذاران آن،  نیاز به گسترش چنین مرکزهایی را در جاهای دیگر جهان پیشنهاد کرد و در پی آن مرکزهای همانندی در اسلامآباد در پاکستان (1991)، بولونیا در ایتالیا (1991)، و برلین در آلمان (1992) گشایش یافتند. مؤسسه ای که در برلین است زیر نام Behandlungszentrum für Folteropfer  یا bzfo فعالیت میکند که نشانی آن را در زیر می بینید:

http://www.bzfo.de/index.php

 مرکز توانبخشی و پژوهش در باره قربانیان شکنجه (RCT) در سالهای (1372) 1993 و (1373) 1994 با همکاری مدرسه کتابداری دانمارک، سازمان پناهندگی دانمارک و سازمان حقوق بشر دانمارک دو سمینار بزرگ آموزشی در کپنهاگ برپا کرد که افرادی از 31 کشور جهان در آن شرکت کردند. در سالهای بعد نیز (RCT)  در سطح گسترده ای در دانمارک و بسیاری از کشورهای دیگر اقدام به آموزش تکنیک و پرنسیپ های گردآوری و نگهداری این گونه اسناد کرد. هدف از این گردهمایی ها این بود که تجربه های به دست آمده در اختیار کتابداران، متخصصانِ رشته اطلاعات و مبارزان حقوق بشر که در این زمینه بی تجربه بودند، قرار گیرد.

رفته رفته این مرکز اسناد (RCT) در همه جهان به رسمیت شناخته شد و از سال 1985 همکاری با "سیستم جهانی اطلاعات و اسناد حقوق بشر" (HURIDOC) را آغاز کرد که سه سال پیش از آن با هدف گسترش آگاهی در باره روشهای ثبت، پخش و انتشار اسنادِ مربوط به زیر پا نهادن حقوق بشر، در ژنو پایه گذاری شده بود. HURIDOC برای ثبت چنین اسنادی استانداردهایی را مدوّن کرد که مورد استفاده مرکز توانبخشی و پژوهش در باره قربانیان شکنجه (RCT) قرار گرفت. این مرکز در سال 2012 (1391خورشیدی) تغییر نام داد و ما امروزه آن را به نام دیگنیتی (به معنای ارزش و کرامت) میشناسیم.

بزرگترین و مهمترین مشخصۀ مرکز اسناد و کتابخانه دیگنیتی که درجهان بی همتاست، پایگاه اینترنتی آن است که اکنون شامل بیش از 50.000 سند، گزارش، مقاله، کتاب، فیلم، عکس و ادبیات شنیداری در مورد شکنجه، پیامدهای شکنجه، درمان و توان بخشی قربانیان شکنجه است. این پایگاه برای کسانی که در زمینه های مربوط به شکنجه کار میکنند، ابزار بی نظیری است، چون تنها پایگاه اینترنتی جهان است که مطالب مربوط به شکنجه را در زمینه های گوناگون درمانی، روانی، اجتماعی، سیاسی و... به ثبت میرساند و در اختیار همگان میگذارد و همزمان مرجع ها، گزارشها، اطلاعیه ها، مقاله های گاهنامه های کوچک، فیلم و موردهای شنیداری و غیره را که در جایی به ثبت نرسیده، به ما معرفی میکند.

کتابخانه و مرکز اسنادِ دیگنیتی از راه پایگاه اینترنتی خود دستیابی سریع به مطالب را برای همگان امکانپذیر ساخته و تا جایی که ممکن است مطالب علمی را به زبان انگلیسی زیر پوشش قرار می دهد. علاوه بر این، آنچه را که در زمینه شکنجه و موضوعات جانبی آن تولید میشوند و مهم و عمده و قابل اعتماد هستند، بدون توجه به اینکه به چه زبانی هستند یا به چه کشوری مربوط می شوند یا آنکه موازین علمی حرفه‎ای و دانشگاهی را رعایت کرده اند یا نه، به ثبت میرساند.

درهای این کتابخانه در کپنهاگ به روی همه باز است، اما برای آنکه کارکنانِ این مرکز بتوانند با آمادگی کامل پذیرای مراجعان باشند، بهتر است پیشاپیش به وسیله نامه، ای-میل، تلفن یا فاکس از آمدن شما باخبر شوند. خدمات مرکز اسناد بهطور عمده رایگان است، اما برای کارهایی مانند کپی گرفتن از موردهایی با حجم بسیار زیاد از شما تقاضا خواهد شد تا مبلغی بابت هزینه های فنی بپردازید.

هدف مرکز اسناد و کتابخانه دیگنیتی این است که با گردآوری، کاتالوگ کردن و انتشار ادبیات و موردهای تصویری و دیگر منابع اطلاعاتی که باره شکنجه، پیامدهای شکنجه، مداوا و توان بخشی قربانیان شکنجه موجود است، از هرکجای جهان و به هر شکل و زبانی که هستند، این ادبیات و اطلاعات را در اختیار متخصصان بهداشت، پژوهشگران، فعالان حقوق بشر، و همه کسانی که در جهان برای کمک به قربانیان شکنجه و یا جلوگیری از آن فعالیت میکنند، قرار دهد. پیگیری این هدفها تنها در صورت پیوستن تلاشهای کارکنان این مرکز به کمک و همکاری افراد و سازمانهای جامعه جهانی علاقمندِ به موضوع امکانپذیر است.

اگر شما یا سازمان شما مقاله، گزارش، جزوه یا اَشکال دیگری از منابع اطلاعاتی قابل اعتماد در رابطه با شکنجه نوشته یا تولید کرده است، می توانید مرکز اسناد و کتابخانه دیگنیتی را در جریان گذاشته و با فرستادن کپی یا لینک آن، به مبارزه علیه شکنجه یاری رسانید.

نشانی سایت و امکان تماس با مرکز اسناد و کتابخانه دیگنیتی:

http://www.reindex.org/RCT/rss/Portal.php

Documentation Centre and Library

DIGNITY- Danish institute against Torture

Bryggervangen 55

2100 København Ø
Denmark
Phone: +45 33 76 06 00

Fax::     +45 33 76 05 00
info@dignityinstitute.dk

● انستیتوی ضد شکنجه دانمارک- دیگنیتی

مرکز اسناد و کتابخانه ای که از آن سخن گفتیم، همان جور که اشاره شد، زیر نظر دیگنیتی- انستیتوی ضد شکنجه دانمارک (Dignity- Danish institute against Torture) قرار دارد که یک انستیتوی خودگردان و بدون هرگونه وابستگی سیاسی است.

فعالیتهای اصلی این سازمان توانبخشیِ جان به دربردگان از شکنجه، بررسی، گردآوری سند، پیشگیری از شکنجه و خشونتهای سازمان یافته، همکاری در پروژه های جهانی و پژوهش در این زمینه هاست.

شکنجه شدگان جسمی و روانی توسط روانشناس یا پزشک معالج به دیگنیتی معرفی می شوند و تحت درمان قرار می گیریند.

توان بخشی قربانیان شکنجه های جسمی و روانی که به دیگنیتی مراجعه می کنند، با همیاری تیمی متشکل از روانشناس، فیزیوتراپ و مشاور اجتماعی صورت می گیرد. در صورت لزوم، روانپزشک این مرکز نیز به یاری تیم می شتابد.

امیدواری دیگنیتی رسیدن به جهانی به دور از شکنجه و خشونتهای سازمانیافته است. هدف اصلی دیگنیتی کمک به شکنجه شدگان برای کاستن تاثیرات شکنجه بر آنان، و نیز جلوگیری از شکنجه و خشونتهای سازمان یافته است.

دیگنیتی در 1982 (1361) آغاز به کار نمود و از آن هنگام نقشی اساسی در مبارزه با شکنجه و خشونتهای سازمانیافته داشته و در این سالها توانسته است از مرکزی برای درمان و توانبخشی جانبهدربردگان از شکنجه فراتر رفته و به عضوی مؤثر در شبکه جهانی حقوق بشر در راستای جلوگیری از شکنجه و خشونتهای سازمانیافته تبدیل شود.

نشانی سایت دیگنیتی:

https://www.dignityinstitute.org/

  

● مبارزه ایرانیان با شکنجه

بنا بر تعریف کنوانسیون منع شکنجۀ سازمان ملل که در سال 1984 (1373 خورشیدی) در 33 ماده تنظیم و در اختیار جهانیان قرار داده شد، شکنجه ایجاد عمدی درد و رنج‎های شدید جسمی و روانی است برای به دست آوردن اطلاعات و گرفتن اقرار، یا برای مجازات، ترسانیدن و یا هر مورد دیگری. تا کنون 159 کشور به این کنوانسیون پیوسته اند، اما ایران از پیوستن به آن خودداری کرده و این در حالی است که قانون اساسی خودِ جمهوری اسلامی در اصل 38 می گوید:

»هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار و یا کسب اطلاع ممنوع است. اجبار شخص به شهادت، اقرار یا سوگند مجاز نیست و چنین شهادت، اقرار و سوگندی فاقد ارزش و اعتبار است؛ متخلف از این اصل طبق قانون مجازات میشود.«

مرکز اسناد دیگنیتی پر است از نوشته ها و سندهای شکنجه و نقض حق های انسانی در ایران؛ و البته پیوسته به حجم این سندها افزوده می شود.

بر اساس قانون منع شکنجه که در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده، موردهایی که در زیر می آید "شکنجه" به حساب آمده، ممنوع است و به کار بستن آنها مجازات دارد:

"هرگونه اذیت یا آزار بدنی"، "نگهداری زندانی به صورت انفرادی یا نگهداری بیش از یک نفر در سلول انفرادی"، "چشم‌بند زدن به زندانی در محیط زندان و یا بازداشتگاه"، "بازجویی در شب"، "بی ‌خوابی دادن به زندانی"، "انجام اقداماتی که عرفاً اعمال فـشـار روانـی بـر زنـدانـی تـلقی می‌شود"، "فحاشی، به کار بردن کلمات رکیک، توهین و یا تحقیر زندانی هنگام بازجویی"، "داروهای روان گردان"، "محروم کردن بیماران زندانی از دسترسی به خدمات ضروری"، "نگهداری زندانی در محل‌هایی با سر و صدای آزاردهنده"، "گرسنگی و یا تشنگی دادن به زندانی و محروم کردن زندانی از استفاده از امکانات مناسب بهداشتی"، "طبقه‌بندی نشدن زندانیان و نگهداری جوانان یا زندانیان عادی در کنار زندانیان خطرناک"، "جلوگیری از هواخوری روزانه زندانی"، "ممانعت از دسترسی به نشریات و کتب مجاز کشور"، "ممانعت از ملاقات هفتگی یا تماس زندانی با خانواده‌"، ‌"فشار روانی به زندانی از طریق اعمال فشار به اعضای خانواده"، "ممانعت از ملاقات متهم با وکیل" و "ممانعت از انجام فرایض مذهبی".

هرچند که "افشاگری" در این زمینه و در باره نقض قانونها از سوی سردمداران جمهوری اسلامی دیگر معنای متداولش را از دست داده و سالهاست که خودِ حکومتگران با صدای بلند سینه سپر کرده، بر بالای بلندی ایستاده و همچون "افتخارنامه" توانشان را در شکستن قانون و بستن دهان و زدن ضربت بر تن و جانِ هم میهنان خودشان به رُخ جهانیان کشیده و سخت به آن بالیده اند، و هرچند نقض قانونها را می توان هر روزه در اخباری که از ایران "تراوش" می کند دید و شنید، اما خوشبختانه هستند سازمانها و کسانی که امیدوارند وزنِ فزایندۀ سندهای جنایت و نقض قانونهایی که گرد می آورند، سرانجام چون کوهی بر سر قانون شکنان آوار گردد. در اینجا به تعدادی از آنان اشاره می کنم:

ایران تریبونال

http://www.irantribunal.com/index.php

بیداران

http://www.bidaran.net/spip.php?page=sommaire

عدالت برای ایران

http://www.justiceforiran.org/persian/

کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران

https://persian.iranhumanrights.org/

مرکز اسناد حقوق بشر ایران

http://www.iranhrdc.org/persian/

هرانا: ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران

https://hra-news.org/fa/

جا دارد که در اینجا از "کمیسیون حقیقت یاب" هم یاد کنیم. این کمیسیون را می شود زیر سایت ایران تریبونال دید. ایران تریبونال در شهریور 1386 (سپتامبر 2007) توسط جمعی از زندانیان سیاسی و خانواده های جان سپردگان دهۀ 60 در سوئد بنیان گذاشته شد. ایران تریبونال در سال 2012 کمیته حقیقت یاب را تشکیل داد که به کار گردآوری و انتشار اسناد، پیگیری قانونی متجاوزان و جنایتکاران، و رساندن صدای خانواده های قربانیان شکنجه و زندانِ سالهای 60 به گوش جهانیان همّت گماشته است.

1.     Human Rights Activists News Agency (HRANA)

Human Rights Activists News Agency (HRANA) is the press association established in 2009 by Iranian human rights advocates in order to report and disseminate daily news of human rights violations in Iran. The English section of HRANA includes translated news of events initially prepared in Farsi and distributed by human rights reporters throughout Iran. Human Rights Activists in Iran is a non-profit, independent organization established in March of 2005 by a group of Iranian human rights advocates. HRANA operates under the charter of this organization in the Statistics and 

Publications Unit.

https://hra-news.org/en/

2.     International Campaign for Human Rights in Iran (ICHRI)

Founded in 2008, the International Campaign for Human Rights in Iran is a non-partisan, independent human rights non-profit 501(c)3 organization based in New York that works actively in Latin America, the United States, and Europe. The Campaign’s team is comprised of trained lawyers, researchers, and journalists with extensive research and advocacy experience in international organizations and publications.

The Campaign supports the Iranian people’s struggle for human rights and amplifies their voices on the international stage. On the global stage, the Campaign fills the gaps in information and knowledge caused by lack of access to Iran. We have earned a reputation as one of the major organizations providing relevant, verified, and up-to-date information about the human rights situation in Iran. International journalists consult us for background; diplomats heed our briefings. We routinely cooperate with major human rights organizations including Human Rights Watch, 

Amnesty International, and the Committee to Protect Journalists.

We use solid research tools, reliable documentation, and effective communication methods to shed light on the situation of human rights activists and victims inside Iran and to effect changes in Iran. Our international media advocacy, in which we provide firsthand accounts of abuses thereby bringing untold stories to light, is highly productive. By fostering relationships with major players in the human rights community, magnified by major media organizations, the Campaign has been able to augment its impact on both national governments and international organizations like the United Nations.

Recognizing the important role of emerging powers on the international stage, the Campaign is expanding its international reach towards Brazil, South Africa, India, and Turkey, in addition to its initial presence in Western Europe and the United States.

Originally a project of the Dutch Foundation for Human Security in the Middle East, the Campaign is now a US-based international initiative focused on the urgent challenges faced by the Iranian people, in particular civil society and the human rights community. Since January 2012, the Campaign has been a recognized United States 501(c)3 charity organization.

www.iranhumanrights.org

3.     Iran Tribunal

Iran Tribunal is an International People’s Tribunal created by a large group of individuals composed of families of political prisoners executed in 1980s, survivors of this human tragedy, political and labour activists, women’s rights activists, lawyers, human rights and children’s rights activists, writers and artists. Iran Tribunal succeeded to hold the Islamic Republic of Iran guilty of crimes against humanity in two stages proceedings.

http://www.irantribunal.com/index.php/en/

4.     Iran Human Rights Documentation Center

The Iran Human Rights Documentation Center is an independent non-profit organization that was founded in 2004 by human rights scholars and lawyers. The mission of the Center is to:

·        Establish a comprehensive and objective historical record of the human rights situation in Iran, and on the basis of this record, establish responsibility for patterns of human rights abuses;

·        Make the record available in an archive that is accessible to the public for research and educational purposes;

·        Promote accountability, respect for human rights and the rule of law in Iran; and

·        Encourage an informed dialogue on the human rights situation in Iran among scholars and the general public in Iran and abroad.

IHRDC believes that the development of an accountability movement and a culture of human rights in Iran are crucial to the long-term peace and security of the country and the Middle East region.  As numerous examples have illustrated, the removal of an authoritarian regime does not necessarily lead to an improved human rights situation if institutions and civil society are weak, or if a culture of human rights and democratic governance has not been cultivated. By providing Iranians with comprehensive human rights reports, data about past and present human rights violations and information about international human rights standards, particularly the International Covenant on Civil and Political Rights, the IHRDC supports Iranians’ ability to demand accountability, reform public institutions, and promote transparency and respect for human rights.

http://www.iranhrdc.org/english/

5.     Introduction to "SHAMS" Vision, Goals, and Strategic Priorities

"SHAMS" Center believes that dissemination and generalization of human rights should be tackled ‎from a holistic approach that takes into consideration the civil, political, economic, social and cultural ‎rights, and their mutual interdependence on each other.‎ Shams aims mainly at providing capacity building to organizations and individuals (especially women ‎and youth) in the fields of human rights and democratic participation.‎ We try and achieve this through two main approaches. The first is direct engagement with local ‎communities through our vast network of human rights activist on-the-ground in villages throughout ‎the West Bank. In this capacity, we provide workshops, training courses, and other such activities to ‎enable people to take up and demand their own rights. Our other approach is to utilize the media to ‎spread information to a wider audience (through a bi-weekly TV-program and regular radio and TV ‎appearances).

http://www.shams-pal.org/pages/english/aboutus.aspx

6.     AIHRC

Introduction to AIHRC

The AIHRC is a national human rights institution working in the area of protection and promotion of human rights. This Institution was established based on the Bone Agreement and Presidential Decree and afterwards, pursuant to Article 58 of the Afghan Constitution, it found a legal base to monitor the observance of human rights as well as to protect and promote human rights in the country, "Every individual shall complain to this Commission about the violation of personal human rights. The Commission shall refer human rights violations of individuals to legal authorities and assist them in defense of their rights. [1]

The structure, duties and mandates of the AIHRC have also been defined in a special law. The AIHRC has a board of leadership composed of 9 Commissioners that are determined by the President for a period of five years. The AIHRC’s Chairperson is a member of the Commission that is appointed by the President. Deputy Chairperson of the AIHRC is elected from among the members of the AIHRC.

http://www.aihrc.org.af/

http://iranian.com/Arts/2002/September/Ardavan/

https://womenpoliticalprisoners.com/

7.     Bidaran

http://www.bidaran.net/spip.php?article351

8.     Justice for Iran (JFI)- Mission Statement

Established in July 2010, Justice for Iran (JFI) is a non-governmental, not-for-profit human rights organization. It aims to give a voice to the voiceless.

The mission of JFI is to address and eradicate the practice of impunity that empowers officials of the Islamic Republic of Iran to perpetrate widespread human right violations against their citizens, and to hold them accountable for their actions.

JFI unravels the truth and seeks justice for ethnic and religious minorities, LGBTs, women, and those who are persecuted because of their political beliefs.

To achieve its mission, JFI researches, documents, validates, and litigates individual cases. It further raises public awareness and participates in human rights advocacy through the UN and the EU.

http://www.justiceforiran.org/

Books:

Abrahamian, Ervand (1999) Tortured Confessions: Prisons and Public Recantation in Modern Iran. Berkeley, California: University of California Press.

https://womenpoliticalprisoners.files.wordpress.com/2013/01/we-lived-to-tell.jpg